Ο “επιθανάτιος ρόγχος” του ΕΔΟΕΑΠ έχει βυθίσει στο άγχος και την ανασφάλεια το τμήμα του δημοσιογραφικού κόσμου που καλύπτεται από το Ταμείο και έχει, ήδη, πληγεί ποικιλοτρόπως από τη μεγάλη κρίση στο χώρο των Μ.Μ.Ε.
Η ευθύνη για την εξέλιξη βαρύνει κατά κύριο λόγο την κυβέρνηση η οποία νομοθέτησε την κατάργηση του αγγελιοσήμου, διατηρώντας (στα λόγια) την αυτονομία του Ταμείου αλλά χωρίς να προβλέψει τη διάδοχη κατάσταση για τα έσοδά του, ούτε, όμως, μια ομαλή μετάβαση στο όποιο νέο καθεστώς. Απλώς έδωσε κάποιες παρατάσεις και πέταξε το μπαλάκι σε εργοδότες και εργαζόμενους.
Σημαντικό μερίδιο ευθύνης φέρει, όμως και ο δημοσιογραφικός συνδικαλισμός. Όχι μόνο γιατί δεν είχε προετοιμασθεί για μια εξέλιξη η οποία οφθαλμοφανώς ερχόταν αλλά και επειδή αμέσως μετά επέλεξε μια στάση αναπόλησης του… Χαμένου Παραδείσου. Η απελθούσα διοίκηση της ΕΣΗΕΑ για μεγάλο διάστημα δεν συμμετείχε καν στον διάλογο και επιχειρoύσε να απεκδυθεί των ευθυνών της οδυρόμενη, ενώ η “πιο λογική” ΠΟΕΣΥ σε περυσινή σύσκεψη που οργάνωσε διατράνωνε την “κοινή αγωνιστική στάση για τη διατήρηση του Αγγελιοσήμου” (!). Την ίδια ώρα- από πέρυσι τον Ιούνιο ως #ΑνοιχτάΜΜΕ,μια απλή δημοσιογραφική πρωτοβουλία βάσης- καταθέταμε μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση, δυστυχώς, εις ώτα μη ακουόντων.
Μ’ αυτά και μ’ εκείνα το αγγελιόσημο καταργήθηκε το φθινόπωρο του 2016 και ο ΕΔΟΕΑΠ άντεξε έως πρόσφατα, οπότε -με το παράδοξο του αιφνιδίως και… αναμενόμενου- κήρυξε στάση πληρωμών.
Η απελευθέρωση του δανείου από τον ΕΦΚΑ του έδωσε μια ακόμα μικρή παράταση ζωής. Ένα Ταμείο, όμως, που βρίσκεται στον «αναπνευστήρα» προφανώς δεν έχει “προσδόκιμο ζωής”.
Είναι απόλυτα φυσιολογικό όλα τα προηγούμενα να οδηγούν σε αγανάκτηση τους συναδέλφους δημοσιογράφους, αγανάκτηση που εκφράσθηκε και στην πρόσφατη συνέλευση του ΕΔΟΕΑΠ.
Το δικαιολογημένο αυτό συναίσθημα, όμως, δεν πρέπει να οδηγεί σε μη ρεαλιστικές σκέψεις. Τι θα σήμαινε, για παράδειγμα, μια απεργία διαρκείας σε έντυπα που βρίσκονται “επί ξύλου κρεμάμενα”; Σε Μ.Μ.Ε. που δεν πληρώνουν ή καθυστερούν και με τη διαδικτυακή ενημέρωση (η οποία δυστυχώς δεν καλύπτεται συνδικαλιστικά) λειτουργούσα;
Εκείνο που είναι προαπαιτούμενο των αναγκαίων –αλλά στοχευμένων, ευφάνταστων και γι αυτό αποτελεσματικών- κινητοποιήσεων, είναι ο δημοσιογραφικός συνδικαλισμός να προσέλθει, επιτέλους, στη διαπραγμάτευση με συγκεκριμένη ΠΡΟΤΑΣΗ.
Προϋπόθεση, όμως για την εκπόνηση μιας σοβαρής πρότασης διεξόδου είναι η γνώση της αλήθειας και των αριθμών.
Ο ΕΔΟΕΑΠ, λοιπόν, μεσούσης της κρίσης και την τελευταία χρονιά ισχύος του αγγελιοσήμου, κατά προσέγγιση, είχε δαπάνες 39 εκ. ευρώ (37% αυτών για επικούρηση και εφάπαξ και 35% για εκτός ΕΔΟΕΑΠ ιατροφαρμακευτική περίθαλψη) και έσοδα 22 εκ. ευρώ (17 από αγγελιόσημο και 5 από εισφορές εργαζομένων). Εν ολίγοις, ήδη, επί αγγελιοσήμου παρουσίαζε έλλειμμα 17 εκ. ευρώ. Μετά την κατάργησή του το έλλειμμα εκτοξεύεται στα 34 εκ. ευρώ (!!). Αυτό είναι το δισεπίλυτο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπισθεί.
Για την προσέγγιση της αλήθειας, την κατάληξη σε πρόταση και το σχεδιασμό αποτελεσματικών κινητοποιήσεων η συνέλευση του ΕΔΟΕΑΠ την ερχόμενη Τρίτη 18/7 είναι κρίσιμη.

Τούτων όλων δοθέντων, επαναλαμβάνουμε ορισμένα βασικά και επικαιροποιημένα στοιχεία της πρότασής μας.

1) Ο νέος ΕΔΟΕΑΠ οφείλει -για λόγους ορθολογισμού, δικαιοσύνης αλλά και οικονομικούς- να συμπεριλαμβάνει- σε προαιρετική για τους ίδιους βάση- τους δημοσιογράφους που σήμερα δεν υπάγονται σε αυτόν είτε επειδή δεν είναι μέλη της ΕΣΗΕΑ, της ΕΣΗΕΜΘ κ.ο.κ. είτε επειδή εργάζονται σε περιφερειακά Μ.Μ.Ε. είτε επειδή αμείβονται με Δ.Π.Υ. είτε επειδή εργάζονται στο Διαδίκτυο είτε για οποιονδήποτε λόγο. Πρέπει, επίσης, να εξετασθεί η πιθανότητα/δυνατότητα να συμπεριληφθούν στο νέο ΕΔΟΕΑΠ και οι λοιποί –πέραν των δημοσιογράφων- εργαζόμενοι στα διάφορα Μ.Μ.Ε. (τεχνικοί, διοικητικοί κ.ά.). Φυσικά, πρέπει να συνεχίσει να καλύπτει συνταξιούχους, ανέργους και αυτασφαλιζόμενους.

2) Ο νέος ΕΔΟΕΑΠ πρέπει να στηρίζεται και στη συνεισφορά των εργοδοτών. Αντί να αναζητούμε -γενικά και αόριστα- ένα νέο “πόρο” (πράγμα που εκλαμβάνεται ως αναγραμματισμένο αγγελιόσημο) πρέπει να διεκδικήσουμε μια sui generis (λόγω της ιδιομορφίας του χώρου) εργοδοτική εισφορά. Η εισφορά μπορεί να προκύπτει ως ποσοστό επί των διαφημιστικών εσόδων που έχει ο κάθε εργοδότης, ο οποίος θα είναι και ο υπόχρεος για την καταβολή της (ώστε να μην εμπλακούμε με την “απαγόρευση” των φόρων υπέρ τρίτων). Με τον τρόπο αυτό δεν θίγεται ο πλουραλισμός στο χώρο, αφού τα μικρότερα ΜΜΕ θα καταβάλουν εισφορές ως ποσοστό επί των διαφημιστικών τους εσόδων και όχι ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων τους. Εναλλακτικά -και εφόσον αυτό είναι δυνατό- θα μπορούσε να εξετασθεί η εισφορά να υπολογίζεται επί του “τζίρου”. Η επιλογή και οι λοιπές λεπτομέρειες όσον αφορά τα έσοδα εξαρτώνται από την αναλογιστική μελέτη και, φυσικά, τη διαπραγμάτευση.

3) Η αναλογιστική μελέτη αλλά και η διαπραγμάτευση θα κρίνουν αν είναι δυνατό ο νέος ΕΔΟΕΑΠ να καλύπτει και τους τομείς πέραν της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Στην περίπτωση, όμως, που η επικούρηση και το εφάπαξ περάσουν στο (ενιαίο επικουρικό) ΕΤΕΑΕΠ θα πρέπει να διασφαλισθεί με ειδικές ρυθμίσεις και πρόνοιες πως αυτό δεν θα οδηγήσει σε βάρβαρες περικοπές.

4) Σε κάθε περίπτωση ο ΕΔΟΕΑΠ είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου άρα, εξ ορισμού, δεν «επιβαρύνει» το κοινωνικό σύνολο κι έτσι πρέπει να συνεχίσει. Διαθέτει πλούσια κτιριακή υποδομή, σύγχρονο ιατρικό εξοπλισμό, καθώς και έμπειρο ιατρικό και διοικητικό προσωπικό. Η απαξίωση όλων αυτών δεν θα ήταν μόνο εις βάρος των δημοσιογράφων αλλά και του δημοσίου συμφέροντος, αφού θα εξανεμιζόταν συλλογική –άρα δημόσια- περιουσία.

Ως #ΑνοιχταΜΜΕ ελπίζουμε στη συνέλευση της 18ης Ιουλίου να ακούσουμε κι άλλες προτάσεις. Κυρίως εισηγητικά από τη νέα διοίκηση της ΕΣΗΕΑ, την ΠΟΕΣΥ αλλά και το Δ.Σ. του ΕΔΟΕΑΠ.
Άλλωστε, αν συνεχισθεί η αφωνία τους και τελικά ο ΕΔΟΕΑΠ “σκάσει στα χέρια τους” θα επέλθει και το τέλος του δημοσιογραφικού συνδικαλισμού όπως τον γνωρίσαμε έως τώρα.

ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
16/7/17

Από την Επιτροπή εργασίας για το ασφαλιστικό, των Ανοιχτών ΜΜΕ

10 + 1 ΣΚΕΨΕΙΣ για τον ΕΔΟΕΑΠ

1. Οι ευθύνες της συνδικαλιστικής ηγεσίας του «κλάδου» -και ιδιαίτερα της ΕΣΗΕΑ- είναι μεγάλες και ιστορικές. Έχει χαθεί, ήδη, ενάμισης μήνας από την προθεσμία που πήραμε κατά την ψήφιση του νόμου για το ασφαλιστικό, χωρίς να υπάρξει διάλογος, εξαιτίας της εμμονής στο αδιέξοδο «όλα ή τίποτα» και στο στρουθοκαμηλισμό σχετικά με την κατάργηση του αγγελιοσήμου.
2. Το αίτημα για επιστροφή του αγγελιοσήμου και για ανασύσταση του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ είναι απλή και κυνική δημαγωγία. Η μικρή στροφή που υπήρξε σε επίπεδο ΕΣΗΕΑ την προηγούμενη βδομάδα, με αποδοχή –για πρώτη φορά- του «τριμερούς» διαλόγου (εργαζόμενοι-εργοδότες-κυβέρνηση), πρέπει να σταθεροποιηθεί, να αξιοποιηθεί και να επικεντρωθεί αποκλειστικά στη διάσωση του ΕΔΟΕΑΠ, τουλάχιστον, ως αυτόνομου Ταμείου Υγείας.
3. Το αίτημα αυτό δεν πρέπει, βέβαια, να προβληθεί στο πλαίσιο μιας αντίληψης για τους δημοσιογράφους και, εν γένει, τους απασχολούμενους στα ΜΜΕ ως «περιούσιων εργαζομένων» που διεκδικούν προνόμια. Αντίθετα, πρέπει να διεκδικηθεί ως μια ορθολογική λύση, στο βαθμό που ο ΕΔΟΕΑΠ είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, διαθέτει πλούσια κτιριακή υποδομή, σύγχρονο ιατρικό εξοπλισμό, καθώς και έμπειρο ιατρικό και διοικητικό προσωπικό. Η απαξίωση όλων αυτών δεν επιβαρύνει μόνο τους δημοσιογράφους αλλά και το δημόσιο συμφέρον, αφού θα «χαθεί» συλλογική περιουσία. Προϋπόθεση, βέβαια για τη διεκδίκηση σ’ αυτή τη βάση είναι ο ΕΔΟΕΑΠ να μην «επιβαρύνει» το κοινωνικό σύνολο.
4. Η πρότασή μας, όμως, πρέπει να αφορά έναν «νέο ΕΔΟΕΑΠ». Η αρχαϊκή, αιμομικτική σχέση συνδικαλισμού και ασφάλισης πρέπει να διαρραγεί. Ο νέος ΕΔΟΕΑΠ οφείλει, κατ’ αρχάς, να συμπεριλαμβάνει, σε προαιρετική για τους ίδιους βάση, τους δημοσιογράφους που σήμερα δεν υπάγονται σε αυτόν είτε επειδή δεν είναι μέλη της ΕΣΗΕΑ, της ΕΣΗΕΜΘ κ.ο.κ. είτε επειδή εργάζονται σε περιφερειακά Μ.Μ.Ε. είτε επειδή αμείβονται με Δ.Π.Υ. είτε επειδή εργάζονται στο Διαδίκτυο είτε …. Σοβαρά πρέπει, επίσης, να εξετασθεί η –φερόμενη ως- πρόταση των ιδιοκτητών να συμπεριληφθούν στο νέο ΕΔΟΕΑΠ και οι λοιποί –πέραν των δημοσιογράφων- εργαζόμενοι στα διάφορα Μ.Μ.Ε. (τεχνικοί, διοικητικοί κ.ά.). Φυσικά, ο νέος ΕΔΟΕΑΠ πρέπει να συνεχίσει να καλύπτει συνταξιούχους, ανέργους και αυτασφαλιζόμενους.
5. Προϋπόθεση για όλα τα προηγούμενα είναι να γίνει έγκυρη αναλογιστική μελέτη, η οποία θα δείξει τους πόρους που θα χρειαστούν και αν υπάρχουν δυνατότητες, ο «νέος ΕΔΟΕΑΠ» να καλύπτει και άλλους τομείς, πέραν της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Εξαιτίας της καθυστέρησης που υπήρξε στο διάλογο πρέπει να διεκδικηθεί δίμηνη παράταση της προθεσμίας, ώστε να υπάρξει εύλογο διάστημα για την αναλογιστική μελέτη και την καλή νομοθέτηση.
6. Πριν από την κατάληξη για τους μόνιμους πόρους του νέου ΕΔΟΕΑΠ πρέπει να διεκδικηθεί ένα ποσοστό από το αποθεματικό του ΕΤΑΠ ΜΜΕ, ώστε να μπορεί με ασφάλεια να συνεχίσει το έργο του. Επίσης, η ΕΣΗΕΑ, αντί να ζητά τη συνδρομή του ΕΔΟΕΑΠ προς αυτήν (όπως συνέβη στην πρόσφατη «συνέλευση» !), πρέπει να διαθέσει ένα μέρος του αποθεματικού της σε αυτόν. Είναι προφανές πως το χρειάζεται πολύ περισσότερο. Στην «προίκα», τέλος, θα προστεθούν και όσα διεκδικεί δικαστικά ο ΕΔΟΕΑΠ, εφόσον τελεσφορήσει η σχετική διαδικασία.
7. Μόνιμοι πόροι θα είναι, φυσικά οι εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών. Όσον αφορά τις εισφορές αυτές και το αναγκαίο ύψος τους το λόγο έχει η αναλογιστική μελέτη στην οποία αναφερθήκαμε πριν.
8. Το θέμα των εργοδοτικών εισφορών συνιστά ένα αυτόνομο πρόβλημα, στο βαθμό που έως τώρα –ελέω αγγελιοσήμου- οι εργοδότες δεν πλήρωναν εισφορές. Τούτου δοθέντος, προς το παρόν, υπάρχουν τρεις εναλλακτικές εκδοχές. Η πρώτη είναι να καταβάλουν κανονικά τις εισφορές τους για τον «νέο ΕΔΟΕΑΠ», στο ύψος που θα δείξει η αναλογιστική μελέτη. Άλλωστε, αν δε βρεθεί λύση θα κληθούν να καταβάλουν εισφορές για τον ΕΟΠΠΥ. Υπάρχουν δύο αντεπιχειρήματα. Το πρώτο είναι πως από κει που οι εργοδότες δεν πλήρωναν τίποτα θα κληθούν τώρα να δίνουν, σε καιρούς μεγάλης κρίσης, εισφορές για σύνταξη, επικούρηση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Το δεύτερο είναι πως η απότομη αυτή αλλαγή ενδέχεται να οδηγήσει σε αφανισμό μικρότερα Μ.Μ.Ε.
9. Η δεύτερη εκδοχή που έχει –εμμέσως- συζητηθεί είναι να χρησιμοποιηθεί ως «όχημα» για την καταβολή εργοδοτικών εισφορών, ο φόρος τηλεοπτικών διαφημίσεων που έχει θεσμοθετηθεί από το 2010 αλλά άρχισε να εισπράττεται πρόσφατα. Ο φόρος αυτός, με δεδομένη την κατάργηση του αγγελιοσήμου, θα μπορούσε να επεκταθεί –μειούμενος κατά τι- στις διαφημίσεις σε όλα τα Μ.Μ.Ε. (και στο Διαδίκτυο) και ένα τμήμα του να παρακρατείται ως εργοδοτική εισφορά, με βάση και τα συμπεράσματα της αναλογιστικής μελέτης. Το προφανές πλεονέκτημα αυτής της εκδοχής είναι πως ευνοείται ο πλουραλισμός στο χώρο, καθώς δεν επιβαρύνονται υπέρογκα τα μικρότερα Μ.Μ.Ε. που δεν έχουν ιδιαίτερη διαφήμιση. Το προφανές πρόβλημα της, όμως, είναι πως ο νόμος ορίζει ότι το σχετικό φόρο καταβάλλουν διαφημιστές και διαφημιζόμενοι ενώ οι ιδιοκτήτες των ΜΜΕ απλώς τον αποδίδουν. Αν, λοιπόν, διατηρηθεί αυτή η μορφή του, η χρησιμοποίησή του για τον ΕΔΟΕΑΠ είναι εύκολο να κατηγορηθεί πως συνιστά ένα «αναγραμματισμένο» αγγελιόσημο και «φόρο υπέρ τρίτων» κι έτσι είναι πολύ πιθανό η σχετική ρύθμιση να μη γίνει αποδεκτή από τους «θεσμούς».
10. Τούτων δοθέντων θα πρέπει να εξετασθεί εναλλακτικά και μια τρίτη εκδοχή. Ναι μεν να θεσμοθετηθούν όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως για το φόρο επί των διαφημίσεων αλλά η εργοδοτική εισφορά να προκύπτει ως ένα ποσοστό επί των διαφημιστικών εσόδων που έχει ο κάθε εργοδότης που θα είναι και ο υπόχρεος για την καταβολή της. Προϋπόθεση, βέβαια, είναι η αναλογιστική μελέτη αλλά, επίσης, μέτρα εξορθολογισμού και διαφάνειας στη διαφημιστική αγορά. Στην εκδοχή αυτή ναι μεν «επιβαρύνονται» οι εργοδότες (όπως συμβαίνει, βέβαια, με ολους του εργοδότες απλώς οι «δικοί μας» είχαν… καλομάθει) αλλά δε θίγεται ο πλουραλισμός στο χώρο, αφού τα μικρότερα ΜΜΕ θα καταβάλουν εισφορές ως ποσοστό επί των διαφημιστικών τους εσόδων και όχι ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων τους. Θα υπάρχει, δηλαδή, μια «αναδιανομή», ανάλογα με τα διαφημιστικά έσοδα, στο εσωτερικό των ιδιοκτητών.

Ο διάλογος για τον ΕΔΟΕΑΠ θα έπρεπε να βρίσκεται στο τέλος του. Δυστυχώς, κατ’ ουσίαν, δεν έχει αρχίσει ακόμα και οι ευθύνες γι αυτό είναι πολύ βαριές. Αν επιβεβαιωθεί η «συνδικαλιστική προσγείωση» και η έναρξή του, οι σκέψεις-συνεισφορά που προηγήθηκαν μπορούν να γίνουν ακόμα πιο συγκεκριμένες. Χρειάζεται, όμως, λίγος χρόνος ακόμα για μια σοβαρή και τεκμηριωμένη συζήτηση. Ας τον διεκδικήσουμε.

450+… δημοσιογράφοι, «προσωρινή επιτροπή», νέες προτάσεις

Συνέχεια →

Tου Ανδρέα Πετρουλάκη

Εν αναμονή της απόφασης του Πειθαρχικού της ΕΣΗΕΑ για τους δημοσιογράφους που κατηγορούνται για μεροληπτική συμπεριφορά τις παραμονές του Δημοψηφίσματος έχω να κάνω κι εγώ μια καταγγελία. Υπάρχει μια μεγάλη ομάδα ελλήνων δημοσιογράφων, οι βασικότεροι είναι περίπου 30, του έντυπου, ηλεκτρονικού και διαδικτυακού Τύπου, που πρέπει να απασχολήσει το Πειθαρχικό της Eνωσης γιατί τα τελευταία χρόνια υπέπεσαν σε σωρεία σοβαρών παραπτωμάτων. Συνέχεια →