Ενόψει της αυριανής σύγκλησης “της τριμερούς” για τον ΕΔΟΕΑΠ είναι χρήσιμες ορισμένες τελευταίες σκέψεις.
Επί ένα χρόνο και κάτι ο δημοσιογραφικός συνδικαλισμός κινήθηκε χωρίς καμμία πρόταση. Στην αρχή αναπολούσε τον… Χαμένο Παράδεισο ζητώντας την (ανέφικτη) επιστροφή του αγγελιοσήμου ενώ στη συνέχεια ζητούσε –γενικώς και αορίστως- τη θέσπιση “πόρου”, πράγμα που εκλαμβανόταν ως επιστροφή του αγγελιοσήμου από το παράθυρο και, όντως, όπως βλέπουμε και σήμερα, για τους περισσότερους εκ των συνδικαλιστών αυτό ήταν.
Έως πρόσφατα μόνο τα #ΑνοιχτάΜΜΕ –μια απλή δημοσιογραφική πρωτοβουλία βάσης- είχε καταθέσει -και μάλιστα από πέρυσι τον Ιούνιο- μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση. Δίπλα σ’ αυτήν προσετέθη, πριν λίγες μέρες, η πρόταση που κατέθεσε ο Στ. Καπάκος, Γ.Γ. της ΕΣΗΕΑ και μέλος της “Συσπείρωσης”.
Η εξέλιξη αυτή ήταν απόλυτα θετική αφού, πλέον, έστω καθυστερημένα μπορούμε ν’ αρχίσουμε να συζητάμε συγκεκριμένα.
Απαραίτητη, όμως, προϋπόθεση ώστε να γίνει σοβαρή συζήτηση, είναι η γνώση της πραγματικότητας των αριθμών. Ο ΕΔΟΕΑΠ, λοιπόν, μεσούσης της κρίσης και την τελευταία χρονιά ισχύος του αγγελιοσήμου είχε, κατά προσέγγιση, δαπάνες 39 εκ. ευρώ (37% αυτών για επικούρηση και εφάπαξ και 35% για εκτός ΕΔΟΕΑΠ ιατροφαρμακευτική περίθαλψη) και έσοδα 22 εκ. ευρώ (17 από αγγελιόσημο και 5 από εισφορές εργαζομένων). Εν ολίγοις, ήδη, επί αγγελιοσήμου παρουσίαζε έλλειμμα 17 εκ. ευρώ. Μετά την κατάργησή του το έλλειμμα εκτοξεύεται στα 34 εκ. ευρώ (!). Αυτό είναι το δισεπίλυτο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπισθεί.
Η πρόταση Καπάκου έχει αρκετά κοινά στοιχεία με αυτήν των Ανοιχτών ΜΜΕ π.χ. όσον αφορά την αναγκαία διεύρυνση του ΕΔΟΕΑΠ προς όλους τους δημοσιογράφους και εν γένει τους εργαζόμενους στα ΜΜΕ.
Τα προβλήματά της αφορούν το σκέλος των εσόδων που προβλέπει για τον “ΕΔΟΕΑΠ μετά”. Για παράδειγμα, αναφέρεται σε ένα (ασαφές) ποσό κρατικής χρηματοδότησης. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν υπάρχει καμμία περίπτωση να καθιερωθεί. Ο ΕΔΟΕΑΠ είναι και θέλουμε να παραμείνει ΝΠΙΔ. Η κρατική χρηματοδότηση, με βάση την πρόσφατη νομοθεσία, κατευθύνεται αποκλειστικά στον ΕΟΠΠΥ. Άρα, ακόμα και στην υποθετική περίπτωση που υπήρχε κυβερνητική διάθεση για νομοθέτηση κρατικής χρηματοδότης στον ΕΔΟΕΑΠ, αυτό θα προσέκρουε όχι μόνο στους «θεσμούς» αλλά και στη σφοδρή αντίδραση όσων κοινωνικών κατηγοριών τα Ταμεία τους εντάχθηκαν στον ΕΟΠΠΥ.
Η πρόταση Καπάκου προβλέπει, επίσης, την καθιέρωση πόρου-εισφοράς ενημέρωσης που θα υπολογίζεται επί του τζίρου των επιχειρήσεων ΜΜΕ, ο οποίος, όμως, θα καθιερωθεί σε 1-2 χρόνια «… χωρίς την δαμόκλειο σπάθη της τρόικας και των μνημονιακών περιορισμών της χώρας, αν αυτό καταστεί εφικτό». Άρα και απ’ αυτήν την πηγή για τα επόμενα χρόνια τα έσοδα θα είναι μηδενικά. Επιπλέον, εφόσον προβλέπεται παράλληλα η καθιέρωση εργοδοτικών εισφορών συνιστά σενάριο επιστημονικής φαντασίας πως οι εργοδότες ( οι οποίοι έως τώρα -ελέω αγγελιοσήμου- δεν πλήρωναν τίποτα) θ’ αποδεχθούν στο μέλλον, επιπλέον των εισφορών για ΕΦΚΑ και ΕΔΟΕΑΠ, να καταβάλουν και “πόρο-εισφορά ενημέρωσης”.
Τούτων δοθέντων αυτά που απομένουν στην πρόταση Καπάκου ως έσοδα για τον “ΕΔΟΕΑΠ μετά” είναι οι εισφορές των εργαζομένων και η καθιέρωση εισφορών εργοδοτών και συνταξιούχων. Συγκεκριμένα προβλέπεται ο διπλασιασμός της εισφοράς των εργαζομένων από 3 σε 5-6%, η καθιέρωση εισφοράς εργοδοτών ύψους 7-8% και συνταξιούχων 6%. Με τις εισφορές αυτές προσεγγίζονται τα ισχύοντα γενικότερα, δηλαδή: εισφορές για το ενιαίο επικουρικό Ταμείο 3,5% + 3,5% και για τον ΕΟΠΠΥ, εργαζομένων 2,55%, εργοδοτών 4,55% και 6%. Αθροιστικά, δηλαδή, 6,05 για τους εργαζόμενους και 8,05% για τους εργοδότες, εν ολίγοις η μάξιμουμ εκδοχή της πρότασης Καπάκου.
Όμως οι αντιστοιχίες των ποσοστών, σε πραγματικά ποσά σημαίνουν πως τα έσοδα του ΕΔΟΕΑΠ από εισφορές των εργαζομένων από 5, περίπου, εκατομμύρια θα φτάσουν τα 9 -10, από τις εισφορές εργοδοτών τα έσοδα θα είναι 11 – 13 εκατομμύρια ενώ από τις εισφορές των συνταξιούχων τα έσοδα θα είναι γύρω στα 2 εκατ. ευρώ. Τα συνολικά έσοδα, λοιπόν, θα ανέλθουν σε 22- 25 εκατομμύρια. Οι δαπάνες όμως του «σημερινού» ΕΔΟΕΑΠ, στην τελευταία χρονιά ύπαρξης του αγγελιοσήμου, ήταν 39 εκατομμύρια, όπως προαναφέραμε. Εν ολίγοις θα έχουμε πάλι έλλειμμα ύψους 14 έως 17 εκατομμυρίων. Άρα θα πρέπει να γίνει επιλογή: ποιοί από τους “πυλώνες” του σημερινού ΕΔΟΕΑΠ θα διατηρηθούν.
Το σενάριο καθιέρωσης εργοδοτικών εισφορών είχε εξετασθεί ως “λύση” για το πρόβλημα του ΕΔΟΕΑΠ και από τα #ΑνοιχταΜΜΕ στην πρόταση που είχαμε καταθέσει. Τελικά -για πολλούς λόγους- επιλέχθηκε κάτι διαφορετικό. “… Αντί να αναζητούμε -γενικά και αόριστα- έναν νέο “πόρο” (πράγμα που εκλαμβάνεται ως αναγραμματισμένο αγγελιόσημο) πρέπει να διεκδικήσουμε μια sui generis (λόγω της ιδιομορφίας του χώρου) εργοδοτική εισφορά. Η εισφορά μπορεί να προκύπτει ως ποσοστό επί των διαφημιστικών εσόδων που έχει ο κάθε εργοδότης, ο οποίος θα είναι και ο υπόχρεος για την καταβολή της (ώστε να μην εμπλακούμε με την “απαγόρευση” των φόρων υπέρ τρίτων). Με τον τρόπο αυτό δεν θίγεται ο πλουραλισμός στο χώρο, αφού τα μικρότερα ΜΜΕ θα καταβάλουν εισφορές ως ποσοστό επί των διαφημιστικών τους εσόδων και όχι ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων τους” …”.
Αν η πρόταση αυτή συνοδευθεί από τη σημαντική μείωση του φόρου επί των τηλεοπτικών διαφημίσεων (20% σήμερα), με ταυτόχρονη επέκτασή του σε όλα τα ΜΜΕ θα μπορούσε, ίσως, να γίνει πιο εύκολα αποδεκτή και πιθανό να δώσει λύση στο πρόβλημα. Προϋπόθεση, βέβαια, είναι η πραγματική αποτύπωση του ύψους των διαφημιστικών εσόδων των ΜΜΕ και η διαπραγμάτευση για το ύψος του ποοοστού που θα αποτελεί τη sui generis εργοδοτική εισφορά. Αν, βέβαια, η επιβίωση του ΕΔΟΕΑΠ επιβάλλει ποσοστό εργοδοτικής εισφοράς που θα συνιστά “δήμευση” των διαφημιστικών εσόδων και πάλι θα βρεθούμε ενώπιον επιλογών.
Υ.Γ. Τα σημεία της πρότασης Καπάκου που αφορούν τη συνεργασία του ΕΔΟΕΑΠ με τον ΕΟΠΠΥ, με μια πρώτη ματιά, δε φαίνεται να δίνουν λύση σε κάποια από τα προβλήματα. Ίσως μόνο να άξιζε να εξετασθεί το σημείο σχετικά με τα “ακριβά φάρμακα”
Υ.Γ. 2 Όσοι επιμένουν ακόμα και σήμερα να διεκδικούν καθιέρωση πόρου ισοδύναμου με το αγγελιόσημο είναι, προφανώς, εκτός θέματος.
Υ.Γ. 3 Προφάνώς τα έσοδα και οι δαπάνες θα διαφοροποιηθούν στην περίπτωση της διεύρυνσης του ΕΔΟΕΑΠ. Η αποτύπωση αυτών των αλλαγών, όμως, μπορεί να γίνει από “αναλογιστές”.
ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ
23/7/17
Ανοιχτά ΜΜΕ / νέα αρχή 